Strona główna Blog Ustawa o fundacji rodzinnej – przełom w funkcjonowaniu wielopokoleniowych przedsiębiorstw

Ustawa o fundacji rodzinnej – przełom w funkcjonowaniu wielopokoleniowych przedsiębiorstw



Uwagi ogólne

Ustawodawca przyjął ustawę o fundacji rodzinnej wprowadzającą zupełnie nowe rozwiązania do polskiego porządku prawnego. Te nowe rozwiązania mogą zapewnić korzystne reguły dziedziczenia rodzinnego majątku.

Głównym zadaniem fundacji rodzinnej będzie zarządzanie majątkiem rodzinnym i jego ochrona przed negatywnymi skutkami procesów sukcesyjnych.

Zgodnie z ideą ustawodawcy działalność fundacji rodzinnej z jednej strony ma zapewnić rodzinie środki finansowe, a z drugiej strony realizować wizję fundatora i przyjętą przez niego
strategię w biznesie. Tym samym, uznać należy, iż fundacja rodzinna jest sposobem na zapewnienie funkcjonowania przedsiębiorstwa przez pokolenia i zabezpieczenia potrzeb finansowych beneficjentów.

 

Tworzenie fundacji rodzinnej i jej majątek

Fundatorem będzie mogła zostać osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, co ma wiązać się z prawem do dysponowania i rozporządzania swoim majątkiem. Fundację rodzinną będzie mogła utworzyć zarówno jedna osoba, jak i kilku fundatorów.  Wyjątkiem od tej zasady będzie fundacja rodzinna ustanawiana w testamencie, która będzie mogła mieć tylko jednego fundatora.

Ustawa pozwala na prowadzenie przez fundację rodzinną działalności gospodarczej w następującym zakresie:

  • zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
  • najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
  • przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
  • nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
  • udzielania pożyczek:
  1. spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
  2. spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
  3. beneficjentom;
  • obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
  • produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
  • gospodarki leśnej.

Majątek fundacji rodzinnej opierać się będzie na funduszu założycielskim, którego wartość nie może być niższa niż 100 000 zł. Fundusz ten będzie musiał być wniesiony w całości przed zarejestrowaniem fundacji w rejestrze fundacji rodzinnych. W przypadku fundacji ustanowionych w testamencie będzie on wnoszony najpóźniej w terminie 2 lat od zarejestrowania fundacji.

Fundacja rodzinna będzie mogła zachować całość majątku rodzinnego i ochronić go na przyszłość
w sytuacji, gdy np. nie wszyscy członkowie rodziny będą zainteresowani dalszym prowadzeniem działalności.

 

Rozwiązania podatkowe

W tym miejscu należy wspomnieć, iż nowe regulacje wprowadzają także pewne ułatwienia podatkowe dla osób prowadzących fundacje rodzinne. W pierwszej kolejności należy nadmienić, iż proces zakładania fundacji rodzinnej (w tym przekazanie do niej majątku) nie będzie opodatkowany ani podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ani podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Ustawodawca przewiduje także zwolnienie z podatku dochodowego świadczeń fundacji na rzecz beneficjentów, którzy są fundatorami oraz członkami ich najbliższej rodziny. Pozostali beneficjenci płacić będą podatek dochodowy według stawki 15 %.

Dodatkowo, podatkowi dochodowemu nie będzie podlegał przyrost majątku fundacji.

 

Kwestia zachowku

Nowe przepisy wprowadzają również zmiany w zakresie ustalania i zapłaty zachowku. W celu usprawnienia pracy fundacji rodzinnej, pojawią się takie rozwiązania, jak:

  • możliwość zrzeczenia się prawa do zachowku przez osobę uprawnioną,
  • prawo do rozłożenia zachowku na raty,
  • odroczenie terminów płatności zachowku,
  • możliwość obniżenia wysokości zachowku (w szczególnie uzasadnionych przypadkach),
  • beneficjent fundacji, który będzie jednocześnie uprawniony do zachowku, będzie mógł otrzymać tylko jedno z tych świadczeń.

 

Co daje prowadzenie fundacji rodzinnej?

Prowadzenie fundacji rodzinnej wiązać się może z licznymi zaletami, a w szczególności:

  • efektywnym zarządzaniem majątkiem rodzinnym i jego zabezpieczeniem na przyszłość,
  • zabezpieczeniem finansowym członków rodziny,
  • odseparowaniem życia rodzinnego od spraw biznesowych,
  • możliwością planowania sukcesji majątku rodzinnego dla kolejnych pokoleń.

 

Wejście w życie

Ustawa o fundacji rodzinnej została podpisana przez prezydenta RP i wejdzie w życie w dniu 22 maja 2023 r.