Uwagi ogólne
Ustawodawca przyjął ustawę o fundacji rodzinnej wprowadzającą zupełnie nowe rozwiązania do polskiego porządku prawnego. Te nowe rozwiązania mogą zapewnić korzystne reguły dziedziczenia rodzinnego majątku.
Głównym zadaniem fundacji rodzinnej będzie zarządzanie majątkiem rodzinnym i jego ochrona przed negatywnymi skutkami procesów sukcesyjnych.
Zgodnie z ideą ustawodawcy działalność fundacji rodzinnej z jednej strony ma zapewnić rodzinie środki finansowe, a z drugiej strony realizować wizję fundatora i przyjętą przez niego
strategię w biznesie. Tym samym, uznać należy, iż fundacja rodzinna jest sposobem na zapewnienie funkcjonowania przedsiębiorstwa przez pokolenia i zabezpieczenia potrzeb finansowych beneficjentów.
Tworzenie fundacji rodzinnej i jej majątek
Fundatorem będzie mogła zostać osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, co ma wiązać się z prawem do dysponowania i rozporządzania swoim majątkiem. Fundację rodzinną będzie mogła utworzyć zarówno jedna osoba, jak i kilku fundatorów. Wyjątkiem od tej zasady będzie fundacja rodzinna ustanawiana w testamencie, która będzie mogła mieć tylko jednego fundatora.
Ustawa pozwala na prowadzenie przez fundację rodzinną działalności gospodarczej w następującym zakresie:
Majątek fundacji rodzinnej opierać się będzie na funduszu założycielskim, którego wartość nie może być niższa niż 100 000 zł. Fundusz ten będzie musiał być wniesiony w całości przed zarejestrowaniem fundacji w rejestrze fundacji rodzinnych. W przypadku fundacji ustanowionych w testamencie będzie on wnoszony najpóźniej w terminie 2 lat od zarejestrowania fundacji.
Fundacja rodzinna będzie mogła zachować całość majątku rodzinnego i ochronić go na przyszłość
w sytuacji, gdy np. nie wszyscy członkowie rodziny będą zainteresowani dalszym prowadzeniem działalności.
Rozwiązania podatkowe
W tym miejscu należy wspomnieć, iż nowe regulacje wprowadzają także pewne ułatwienia podatkowe dla osób prowadzących fundacje rodzinne. W pierwszej kolejności należy nadmienić, iż proces zakładania fundacji rodzinnej (w tym przekazanie do niej majątku) nie będzie opodatkowany ani podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ani podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Ustawodawca przewiduje także zwolnienie z podatku dochodowego świadczeń fundacji na rzecz beneficjentów, którzy są fundatorami oraz członkami ich najbliższej rodziny. Pozostali beneficjenci płacić będą podatek dochodowy według stawki 15 %.
Dodatkowo, podatkowi dochodowemu nie będzie podlegał przyrost majątku fundacji.
Kwestia zachowku
Nowe przepisy wprowadzają również zmiany w zakresie ustalania i zapłaty zachowku. W celu usprawnienia pracy fundacji rodzinnej, pojawią się takie rozwiązania, jak:
Co daje prowadzenie fundacji rodzinnej?
Prowadzenie fundacji rodzinnej wiązać się może z licznymi zaletami, a w szczególności:
Wejście w życie
Ustawa o fundacji rodzinnej została podpisana przez prezydenta RP i wejdzie w życie w dniu 22 maja 2023 r.