Strona główna Aktualności i artykuły Umowa między spółką a członkiem zarządu

Umowa między spółką a członkiem zarządu



KSH wskazuje na odmienności w przypadku zawierania umów pomiędzy spółką a jej członkiem zarządu w spółce wieloosobowej oraz w spółce jednoosobowej. W zależności od występowania spółki jednoosobowej lub wieloosobowej ustawodawca określił obowiązek zachowania szczególnej formy dla podejmowanych czynności. W takich przypadkach, rutyna może narazić spółkę oraz jej organy na poważne konsekwencje  prawne.  

Umowa między spółką z o.o. a członkiem zarządu spółki wieloosobowej.

W przypadkach zawierania umowy pomiędzy spółką a członkiem zarządu jak i w sporach pomiędzy spółką a członkiem zarządu należy przyjąć, że zgodnie z art. 210 § 1 KSH spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik pod warunkiem powołania go uchwałą zgromadzenia wspólników. Wobec czego wyłącznie dwa podmioty tj. rada nadzorcza oraz pełnomocnik są upoważnienie do zawierania umów pomiędzy spółką a członkiem zarządu spółki. Art. 210 § 1 KSH dotyczy wszelkich umów pomiędzy członkiem zarządu spółki oraz spółką. Regulacja ta ma charakter bezwzględnie obowiązujący, a zatem w umowie spółki nie można określić inaczej kręgu podmiotów uprawnionych do reprezentowania spółki w przypadku opisanym powyżej. Co istotne, niezachowanie tego wymagania powoduje bezwzględną nieważność zawartej umowy, a zatem czynność traktowana będzie tak jakby nigdy nie istniała w obiegu prawnym.

Powyższa regulacja znajdzie także zastosowanie w przypadku zawierania umowy o pracę pomiędzy członkiem zarządu sp. z o.o. a spółką zatrudniającą członka zarządu sp. z o.o. Jak wynika z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2015 r., I UK 211/14, prokurent spółki z o.o. powołany przez zarząd nie może reprezentować spółki w zakresie zawierania umów lub sporów pomiędzy członkiem zarządu a spółką.

Czynność prawna podejmowana w spółce jednoosobowej, w której jedynym członkiem zarządu jest jej wspólnik.

W sytuacji, w której jedynym członkiem zarządu w spółce jednoosobowej jest jej wspólnik, czynności prawne dokonywane przez niego na rzecz spółki nie będą podejmowane tak samo jak w spółkach zarządzanych wieloosobowo. W tym przypadku konieczna będzie wizyta u notariusza oraz jego udział celem skutecznego dokonania czynności prawnej np. zawarcia umowy najmu, umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego. Jednocześnie akt ten zgłaszany jest przez notariusza do KRS za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Kwestię czynności prawnych pomiędzy jedynym wspólnikiem, będącym jednocześnie jedynym członkiem zarządu, a spółką reguluje art. 210 § 2 KSH. Czynność prawna podjęta z pominięciem notariusza i aktu notarialnego rodzi poważne konsekwencje prawne.

Umowa na rzecz spółki z o.o. z „samym sobą”.

Warto powtórzyć za orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2019r., I PK 204/18, że: „artykuł 210 § 2 k.s.h. nie przewiduje żadnych wyjątków w zakresie tej formy. Dlatego skutkiem niezachowania formy przewidzianej w art. 210 § 2 zdanie drugie k.s.h. (formy aktu notarialnego) jest bezwzględna nieważność dokonanej czynności prawnej. Przepis ten ma zastosowanie tylko do spółek jednoosobowych i tych, w których spółka jest obok wspólnika własnym wspólnikiem, a także dotyczy wszelkiego rodzaju umów zawieranych z członkami zarządu: umów o pracę, o zarządzanie, o dzieło, zlecenia.”

Wobec powyższego , podpisanie umowy „z samym sobą” np. umowy najmu, umowy o pracę, aneksu do umowy o pracę z pominięciem udziału notariusza i aktu notarialnego skutkować będzie bezwzględną nieważnością umowy, a zatem czynność traktowana będzie tak jakby nigdy nie istniała w obiegu prawnym. Ustawodawca nie przewidział w tym zakresie żadnych wyjątków. Przepis ma zastosowanie do spółek jednoosobowych, w których jedynym członkiem zarządu jest ich wspólnik. Czynności dotkniętej w ten sposób nieważnością nie można w żaden sposób konwalidować. Regulacja ta ma charakter bezwzględnie obowiązujący, a zatem strony w umowie spółki nie mogą uregulować omawianej kwestii w sposób odmienny.