Zwracamy uwagę na najnowsze – w naszym uznaniu bardzo ważne z perspektywy przedsiębiorstw produkcyjnych – stanowisko Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie określania przez pracodawców granic czasowych niedzieli.
Zgodnie z przepisem art. 1519 § 2 Kodeksu pracy, za pracę w niedzielę w przypadkach, o których mowa w art. 15110 k.p. (przypadki pracy dozwolonej w niedzielę), uważa się pracę wykonywaną w ramach 24 godzin przypadających między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w dniu następnym. Przepis, o którym mowa wyżej, daje również pracodawcy prawo ustalenia w regulacjach wewnątrzzakładowych (np. w regulaminie pracy) innych granic czasowych niedzieli.
W ślad za przyzwoleniem ustawodawcy na dowolne ustalenie przez pracodawcę granic czasowych niedzieli, wielu pracodawców ustalało początek niedzieli jeszcze w kalendarzową sobotę, np. na godzinę 22:00. Z uwagi na fakt, że w piśmiennictwie pojawiały się poglądy, zgodnie z którymi niedziela każdorazowo powinna rozpoczynać się w czasie przypadającym zgodnie z kalendarzem na niedzielę, dnia 23 sierpnia 2022 roku do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej została skierowana interpelacja poselska z następującym pytaniem:
W jakich maksymalnych ramach czasowych pracodawca (niebędący placówką handlową) może ustalać „niedzielę” zgodnie z art. 1519 § 2 Kodeksu pracy i czy w ramach tej regulacji początek niedzieli może przypadać na jeszcze kalendarzową sobotę?
W odpowiedzi na interpelację, Minister Rodziny i Polityki Społecznej wyraziła stanowisko, że prawo pracodawcy do ustalenia w regulacjach wewnątrzzakładowych (np. w regulaminie pracy) innych granic czasowych niedzieli niż od 6:00 do 6:00 w dniu następnym, nie oznacza możliwości przyjęcia przez pracodawcę, że niedziela rozpoczyna się w jego zakładzie pracy w innym dniu niż niedziela kalendarzowa.
Możliwe konsekwencje stanowiska MRiPS oraz rekomendacje
Choć jasne pozostaje, że stanowisko Ministerstwa nie stanowi źródła powszechnie obowiązującego prawa i nie jest wiążącą wykładnią, to należy się spodziewać, że inspektorzy prawa pracy będą podzielać wskazaną interpretację i mogą podważać zapisy regulaminów pracy, zgodnie z którymi niedziela miałaby się rozpoczynać poza jej ramami kalendarzowymi, tj. wcześniej niż o godzinie 0:00 w tym dniu lub później niż o godzinie 23:59 w tym dniu.
Nie ma wątpliwości, że stanowisko Ministerstwa najbardziej zainteresuje pracowników pracujących w nocy z soboty na niedzielę. Odpowiadająca stanowisku Ministerstwa zmiana granic czasowych niedzieli w zakładach pracy, w których dotychczas niedziela rozpoczynała się np. o godzinie 22:00 w sobotę, często będzie skutkować zmianą sposobu rozliczenia czasu pracy pracowników pracujących właśnie z soboty na niedzielę.
Celem zapewnienia bezpieczeństwa prawnego i uniknięcia problemów kontrolnych, do aktów wewnątrzzakładowych, które przewidują rozpoczęcie niedzieli roboczej podczas kalendarzowej soboty, już teraz sugerujemy wprowadzić zmiany zgodne z aktualnym zapatrywaniem Ministerstwa.
Link do stanowiska Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=CJFHB3